Stres to reakcja organizmu na bodźce, tak zwane stresory, które powodują brak fizycznej i psychicznej równowagi. Czynniki wywołujące stres mają różnorodny charakter, a ich działanie zależy od indywidualnych cech osobowościowych. Oddziałują zarówno na naszą fizjologię, jak i psychikę. Stres jest powszechnie uważany za negatywne zjawisko, jednak w rzeczywistości tylko jego długotrwałe lub nadmiernie silne działanie jest szkodliwe. Umiarkowana doza stresu pobudza i umożliwia szybszą adaptację do nowych warunków. Wielu badaczy uważa także, że stresogenne bodźce stymulują nasz rozwój, a wręcz są jego podstawowym czynnikiem.
Zmiany zachodzące w naszym życiu sprawiają, że coraz większa liczba osób podlega silnemu działaniu stresu. Wraz z rozwojem cywilizacji i urbanizacją zmagamy się z wieloma stresogennymi czynnikami zewnętrznymi, na przykład gorszą jakością powietrza, ciągłym hałasem, sztucznym oświetleniem. Zmianom ulega także nasz tryb życia. Coraz mniejsza aktywność fizyczna, chroniczne zmęczenie oraz presja pracy narażają nas na kumulację napięcia. Umiejętność radzenia sobie ze stresem zyskuje na coraz większym znaczeniu. W zależności od sytuacji nasze działania mogą skupiać się na opanowaniu, likwidacji, redukcji bądź tolerowaniu stresogennych czynników.
Walka z długotrwałym stresem oparta powinna być na podstawach, które są powszechnie uważane za elementy zdrowego trybu życia. Są nimi przede wszystkim: skuteczny odpoczynek, zdrowa dieta oraz aktywność fizyczna.
Sen
Dostateczna ilość snu jest niezwykle ważna dla regeneracji organizmu. Żyjemy w niezwykle intensywnych czasach. Ciągle gdzieś się śpieszymy. Doprowadzamy w ten sposób do długotrwałego obciążenia organizmu. Coraz więcej osób cierpi z powodu zaburzeń snu. Sypiamy krócej, spada też jakość snu. Wiele osób zmaga się z błędnym kołem: stres utrudnia im zasypianie, a brak snu potęguje stres. Sen jest podstawowym narzędziem regeneracji organizmu dlatego warto zadbać o jego odpowiednią ilość i jakość. Brak należnego odpoczynku powoduje problemy z pamięcią, koncentracją, obniża naszą efektywność, zarówno psychiczną, jak i fizyczną.
W celu zaspokojenia własnych potrzeb i redukcji stresu należy zadbać o regularne godziny snu. W zasypianiu pomaga także brak światła (jak najbardziej zaciemnione pomieszczenie), ograniczenie używania elektroniki (co najmniej na godzinę przed snem zrezygnuj z wpatrywania się w jakikolwiek ekran), mniejsza ilość kofeiny spożywana w ciągu dnia. Wiele osób poleca także czytanie książek, zwłaszcza fabularnych, które pomagają zdystansować się od codziennych problemów oraz myśli o następnym dniu, wyciszają i pozwalają przygotować się do snu. Zasypianie ułatwia także regularna aktywność fizyczna i zdrowe odżywianie, trzeba tylko pamiętać, by ograniczyć jedzenie i wysiłek na kilka godzin przed snem.
Więcej na temat stresu i snu znajdziesz na:
http://mindfulnessinside.pl/stres-i-sen/ | http://stressfree.pl/spij-na-zdrowie-sposoby-na-bezsennosc/
Dieta
Jedzenie jest paliwem, które pozwala nam sprawnie funkcjonować, dlatego zrównoważona dieta jest niezwykle ważnym elementem zdrowego życia. Stres wywołuje fizjologiczną reakcję i zmiany hormonalne, które z czasem ustępują. Jednak, by ten proces przebiegał poprawnie, nie może nam brakować substancji odżywczych. Odpowiednia dieta sprawia, że organizm posiada wszystkie składniki niezbędne do funkcjonowania i regeneracji. Niedobory witamin, mikro, czy makroelementów są wewnętrznymi stresorami, które w długim terminie poza stresem powodują także inne problemy zdrowotne. Dobrze zbilansowana dieta, której celem jest wsparcie organizmu w walce ze stresem, powinna być bogata w magnez, Witaminy z grupy B i E, Składniki te zwiększają odporność oraz zdolność regeneracji. W stresujących sytuacjach pomóc mogą także zioła lecznicze takie jak melisa, dziurawiec, czy rumianek.
Bardzo ważne są także produkty, których należy unikać. Spożywanie nadmiernej ilości tłuszczy, cukru, czy kofeiny może w znaczący sposób utrudniać walkę ze stresem, a nawet stać się jego źródłem. Trzeba wystrzegać się także używek. Alkohol i papierosy tylko pozornie odprężają, działając na naszą psychikę. W rzeczywistości są negatywnymi bodźcami dla organizmu, szczególnie jeżeli są nadużywane.
Więcej na temat stresu i diety znajdziesz na:
Ruch
Już w czasach antycznych aktywność fizyczna uważana była za źródło zdrowia. Z ewolucyjnego punktu widzenia nasze ciała nie są przystosowane do 8-12 godzinnego siedzenia. Bezruch, mimo braku fizycznego zmęczenia, także obciąża organizm. Siedzący tryb pracy wywołuje wiele negatywnych skutków. W szczególności nadwyręża kręgosłup, osłabia mięśnie, układ oddechowy i krążenia. Stres przygotowuje ciało do reakcji, powoduje napięcie mięśni, przyspieszenie tętna. Fizjologiczne zmiany, jakie zachodzą w naszym organizmie, przygotowują nas do działania, walki lub ucieczki. Dlatego aktywność fizyczna jest bardzo efektywnym sposobem na rozładowanie napięcia towarzyszącego codziennemu stresowi, jest bowiem jego naturalnym, oczekiwanym następstwem.
Intensywny wysiłek wzmaga także wydzielanie endorfiny i serotoniny, tak zwanych hormonów szczęścia. Ma pozytywny wpływ na samopoczucie, poprawę nastroju, odpręża i redukuje stres. Wysiłek zmniejsza poziom kortyzolu- hormonu stresu. Ruch pozwala oderwać się od natrętnych myśli, które są dla nas stresogenne. Umożliwia skupienie na aktywności, regenerację sił psychicznych. Satysfakcja i zadowolenie z wykonywanych ćwiczeń są niezwykle ważne, by wyrobić w sobie pozytywne nastawienie oraz nowe, zdrowe nawyki. Należy być ostrożnym, by aktywność nie była wycieńczająca, ani fizycznie, ani psychiczne. Dlatego ruchu także trzeba nabywać w umiarze, by nie nadwyrężyć własnego ciała.
Poprawa ogólnego stanu zdrowia ma duży wpływ na naszą odporność psychiczną. Najważniejsze, by walcząc ze stresem działać regularnie. Nie próbować zmienić wszystkiego z dnia na dzień. Podejść do planowanych zmian z umiarem. Ogólnie rzecz biorąc, najlepszym sposobem na skuteczną walkę z długotrwałym stresem jest po prostu zdrowy tryb życia i dążenie do równowagi, zarówno psychicznej, jak i fizycznej. Walka ze stresem może być długotrwałym procesem, nie należ się jednak zniechęcać, a tym bardziej stresować, wszystko, co jest dla nas dobre, warte jest naszego wysiłku i czasu.
Bibliografia:
Stres, https://pl.wikipedia.org/wiki/Stres
NO STRESS! – SPOSOBY RADZENIA SOBIE ZE STRESEM. RELAKS I ODPRĘŻENIE, http://www.wiecjestem.us.edu.pl/no-stress-sposoby-radzenia-sobie-ze-stresem-relaks-i-odprezenie
