Rynek pracy przechodzi wielowymiarowe zmiany. Oprócz rosnącej automatyzacji i cyfryzacji, jednym z kluczowych zjawisk wpływających na jego strukturę jest starzenie się społeczeństwa. Dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) pokazują, że osoby młode (15–34 lata) stanowią niespełna 27% ogólnej liczby pracujących, natomiast niemal połowa pracowników to osoby powyżej 45. roku życia.
W tym kontekście trudno mówić o „dominacji” młodych, ale nie sposób nie zauważyć, że ich oczekiwania silnie wpływają na polityki HR, styl zarządzania oraz kulturę organizacyjną firm. Coraz więcej organizacji zdaje sobie sprawę, że spełnienie potrzeb młodych pracowników – zwłaszcza w zakresie szacunku i wdrażania do pracy (onboardingu) – to klucz do utrzymania konkurencyjności i zdolności do przyciągania talentów.
Szacunek – wartość nadrzędna w oczach młodych
Z najnowszego raportu Pracuj.pl „Młodzi na rynku pracy 2024: Kariery w gorącej fazie” wynika, że aż 82% osób w wieku 18–26 lat wskazuje szacunek i dobrą atmosferę jako najważniejsze czynniki przy wyborze miejsca pracy. To wzrost o 3 punkty procentowe względem raportu z 2022 roku, co potwierdza rosnące znaczenie kultury organizacyjnej opartej na empatii, równości i otwartości.
Szacunek – w rozumieniu młodych pracowników – oznacza:
- partnerskie traktowanie, niezależnie od wieku i doświadczenia,
- możliwość wyrażania własnego zdania bez obaw,
- uczciwość, transparentność i jasną komunikację,
- empatię ze strony przełożonych i zespołu.
Raporty PARP (2022) oraz Sedlak & Sedlak (2023) potwierdzają, że młodzi odrzucają autorytarny, hierarchiczny styl zarządzania. W zamian oczekują przestrzeni do dialogu i bycia wysłuchanym – a także zapewnienia psychicznego bezpieczeństwa, co staje się równie istotne jak aspekty finansowe zatrudnienia.
Onboarding – kluczowy moment budowania zaufania
Proces wdrażania nowego pracownika do organizacji, tzw. onboarding, ma szczególne znaczenie z perspektywy młodego pokolenia. Jak pokazuje raport Pracuj.pl (2024), młodzi często już w pierwszym miesiącu pracy podejmują decyzję, czy zostaną w firmie na dłużej. Jak często zdarza się, ze ludzie porzucają pracę po kilku dniach, a nawet po jednym dniu? Z pewnością są Ci znane takie przypadki. Na forach HR to gorący temat od lat.
Dla tej grupy onboarding to coś więcej niż instruktaż – to pierwszy „test” kultury organizacyjnej i stosunku firmy do człowieka. Młodzi oceniają nie tylko organizację pracy, ale przede wszystkim sposób komunikacji, gotowość do wsparcia i to, czy są traktowani z uwagą i szacunkiem.
Skuteczny onboarding z perspektywy młodych pracowników powinien obejmować:
- poznanie wartości i zasad firmy (w tym podejścia do równości i różnorodności),
- bezpieczną przestrzeń do zadawania pytań,
- dostępność mentora lub lidera wspierającego, nie kontrolującego,
- regularny, konstruktywny feedback.
Nieefektywny onboarding – pozbawiony wsparcia, komunikacji i zrozumienia – może być odebrany jako sygnał braku szacunku lub obojętności, co znacząco zwiększa ryzyko rotacji.
Międzypokoleniowy rynek pracy – potrzeba równowagi
Z danych GUS (2022) wynika, że osoby w wieku 35–54 lata stanowią niemal 50% rynku pracy, a udział osób 55+ to już 24%. Młodzi pracownicy to zaledwie niewielka część siły roboczej, ale ich wpływ na zmiany w kulturze organizacyjnej jest zauważalny – szczególnie w branżach, które opierają się na innowacjach, IT i marketingu.
Dlatego nie chodzi o to, by młodzi „przejmowali” rynek, ale by organizacje tworzyły przestrzeń do współistnienia różnych pokoleń – opartą na wzajemnym szacunku, uczeniu się od siebie wzajemnie i znajdywaniu zrozumienia – mimo różnic.
To, co jest dla mnie smutne, to że w 21. wieku wciąż trzeba o tym przypominać, i że informacja zwrotna, wdrożenie w obowiązki i troska o nowego pracownika (bez względu na to, w jakim jest wieku) nie są nadal dla nas naturalne.
Bibliografia:
- Główny Urząd Statystyczny (2022), Pracujący w gospodarce narodowej w 2022 roku, https://stat.gov.pl
- Pracuj.pl (2024), Młodzi na rynku pracy 2024: Kariery w gorącej fazie, https://media.pracuj.pl/237014
- Pracuj.pl (2022), Młodzi pracownicy na polskim rynku pracy, https://media.pracuj.pl/218262
- PARP (2022), Młodzi na rynku pracy 2022, https://www.parp.gov.pl
- Sedlak & Sedlak (2023), Oczekiwania młodych pracowników wobec pracodawców, https://wynagrodzenia.pl
